The Buddha (BC 623- BC 543)
ဗုဒၶ ျမတ္စြာဘုရား နွင့္
ဗုဒၶဘာသာ အပိုင္း
(၂) Part 2
Researched
by- Myoma
Myint Kywe
ၿမိဳ ႔မ ျမင့္ၾကြယ္
ၿမိဳ ႔မ ျမင့္ၾကြယ္
ဗုဒၶဘာသာ သည္ Religion မဟုတ္ပါ
ဗုဒၶဘာသာသည္ ယံုၾကည္မႈ၊ အသိဉာဏ္ႏွင့္ က်င့္စဥ္
ပူးေပါင္းထားေသာ သာသနာျဖစ္သည္။
ဗုဒၶဘာသာသည္ Religion မဟုတ္ပါ။
ဗုဒၶသာသနာ သည္ Religion မဟုတ္ဘူးဆိုတာ ထင္ထင္႐ွား႐ွား သိ႐ွိႏိုင္ပါသည္။ Religion ဆိုတာ ဖန္ဆင္း႐ွင္ကို ယံုၾကည္ျခင္း၊ ယံုၾကည္၍ ၀တ္ျပဳဆုေတာင္းျခင္း-ဆိုတဲ့ အႏွစ္သာရ (၂) ခုနဲ႔
ဖြဲ႕စည္းထားပါသည္။ Religion မွာ သီလ,သမာဓိ,ပညာ ဆိုတဲ့ သိကၡာ(က်င့္စဥ္) မပါပါ။ “ဘယ္လို ပန္းတိုင္အတြက္ ဘယ္လို က်င့္ရ မယ္” စသည္ျဖင့္ က်င့္စဥ္ နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေဟာထားတဲ့ တရား Religion မွာ လံုး၀ မ႐ွိပါ။
ဗုဒၶဘာသာမွာေတာ့ အက်င့္(Practice
စရဏ) ဟာ အေရးအႀကီးဆံုး ျဖစ္ပါတယ္။ အမွန္ကိုသိတဲ့ အသိပညာ (၀ိဇၨာ)၊ Knowledge (or) Wisdom ျဖစ္ပါတယ္။ မဂၢင္႐ွင္းပါး ဆိုတဲ့ အက်င့္(စရဏ) ႏွစ္မ်ိဳးနဲ႔
တည္ေဆာက္ထားပါသည္။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္စစ္စစ္ တစ္ေယာက္ဟာ ေကာင္းမႈတစ္ခု ျပဳလုပ္ၿပီးၿပီ ဆိုလွ်င္ “ဤေကာင္းမႈကို Base လုပ္ၿပီး နိဗၺာန္ကို ရပါရေစ” လို႔
ဆုေတာင္းတတ္ၾကပါသည္။ ကိုယ့္ရဲ႕ work done လုပ္ရပ္ေၾကာင့္ ကိုယ္ရႏိုင္တဲ့ အခြင့္အေရးကို ဆႏၵျပဳျခင္းသာ ျဖစ္ပါတယ္။ Religion မွာပါတဲ့ ဆုေတာင္းျခင္းကေတာ့ God ဘုရားသခင္ က ကယ္မေပးေတာ္မူရန္ အသနားခံျခင္းမွ်သာျဖစ္လို႔ အႏွစ္သာရအားျဖင့္ အလြန္ကြာျခားပါသည္။
ဖန္ဆင္း႐ွင္၀ါဒ အရ ကမၻာပ်က္တဲ့အခါ Judgement
day မွာ ဘုရားသခင္ God က
တရားသူႀကီးအျဖစ္နဲ႔ သတၱ၀ါေတြ ကို
အမႈစစ္မယ္လို႔ ဆိုပါသည္။ ကိုယ္က်ဴးလြန္ထားတဲ့ အလြန္ ထင္႐ွားတဲ့ ျပစ္မႈတစ္ခုအတြက္ အဂတိကင္းတဲ့ တရားသူႀကီးအထံမွာေတာ့ အသနားခံ႐ံု နဲ႔ အျပစ္မွ
ကင္းလြတ္ခြင့္ ရမွာမဟုတ္ပါ။ ဖန္ဆင္း႐ွင္ဘုရားသခင္ရဲ႕ ေ႐ွ႕မွာေတာ့ အဲသလို အသနားခံ ဆုေတာင္း႐ံုနဲ႔ ရ/မရ ဆိုတာကိုေတာ့ ဘုရားသခင္ God သိပါလိမ့္မည္။
ဗုဒၶဘာသာ၏ ယံုၾကည္ျခင္း သည္ ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရားကို ယံုၾကည္ျခင္း+ ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရား ၏ တရားကို ယံုၾကည္ျခင္း+ သံဃာကို
ယံုၾကည္ျခင္း ကံ
ကံ၏အက်ိဳးကို ယံုၾကည္ျခင္းတို႔ျဖစ္သည္။
ဗုဒၶဘာသာ ၏ သူေတာ္ေကာင္းတရား ၇-ပါး
လူတိုင္းလိုလိုပင္
သူေတာ္ေကာင္း ျဖစ္လိုၾကသည္။ သူေတာ္ေကာင္းမ်ားႏွင့္ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံလိုၾကသည္။
ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရားသည္ သူေတာ္ေကာင္းျဖစ္ဖို႔ရာ အခ်က္ ၇-ခ်က္၊ တနည္းအားျဖင့္ သူေတာ္ေကာင္းတရား ၇-ပါးကို ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့သည္။
သူေတာ္ေကာင္းတရား ၇-ပါးမွာ-
(၁) ယံုၾကည္ျခင္း= သဒၶါ။
(၂) ကိုယ္ႏႈတ္ေစာင့္စည္းျခင္း= သီလ။
(၃) မေကာင္းမႈ ဒုစရိုက္ျပဳမႈကို ရွက္ျခင္း= ဟိရီ။
(၄) မေကာင္းမႈ ဒုစရိုက္ျပဳမႈကို ေၾကာက္ျခင္း= ၾသတၱပၸ။
(၅) အၾကားအျမင္ရွိျခင္း= သုတ။
(၆) စြန္႔ၾကဲေပးကမ္း လွဴဒါန္းျခင္း= စာဂ။
(၇) ဟုတ္မွန္စြာသိျခင္း= ပညာ တို႔ ျဖစ္သည္။
ဤေနရာ၌
(၁) ယံုၾကည္ျခင္း-ဟူသည္
ဘုရား၊ တရား၊ သံဃာကို ယံုၾကည္ျခင္း၊ ကံ ကံ၏အက်ိဳးကို ယံုၾကည္ျခင္းတို႔ျဖစ္သည္။ ကၽြႏ္ုပ္တို႔သည္ ဘုရား၊ တရား၊ သံဃာကို ယံုၾကည္မွသာ အမွန္တရားကို ခြဲျခားသိျမင္ႏိုင္မည္။ ဘ၀ခရီးကို ေလွ်ာက္လွမ္းရာ၌ ဆူးေျငာင့္ခလုတ္ ကန္သင္းတို႔ကို ေရွာင္ရွားႏိုင္မည္။ လိုရာခရီးပန္းတိုင္ကို ေကာင္းစြာေရာက္ရွိႏိုင္မည္ ျဖစ္ေပသည္။
ထို႔ျပင္ ကံ ကံ၏အက်ိဳး ကို ယံုၾကည္မွသာလွ်င္ ကၽြႏ္ုပ္တို႔သည္ မေကာင္းမႈကိုေရွာင္၍ ေကာင္းမႈကို ေဆာင္ႏိုင္မည္။ မ်က္ေမွာက္ဘ၀တြင္ ေကာင္းက်ိဳးခ်မ္းသာကို ရရွိ၍ တမလြန္ဘ၀တြင္ ေကာင္းျမတ္ေသာ သုဂတိဘံုဘ၀မ်ားသို႔ ေရာက္ႏိုင္ေပသည္။
ဗုဒၶဘုရားရွင္ က သဒၶါတရားသည္ အေထာက္အကူေကာင္းရေစေသာ အေဖာ္ေကာင္းႏွင့္ တူသည္။ ကုသိုလ္အမ်ိဳးမ်ိဳးကို ရယူႏိုင္ေသာ လက္ႏွင့္ တူသည္။
လိုရာသံုးစြဲႏိုင္ေသာ ပစၥည္းဥစၥာ ရတနာမ်ားႏွင့္ တူသည္။
အသီးအႏွံေကာင္းမ်ားကို ျဖစ္ထြန္းေစေသာ မ်ိဳးေစ့ေကာင္းမ်ားႏွင့္ တူသည္ဟု ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့သည္။
(၂) ကိုယ္ႏႈတ္ ေစာင့္စည္းျခင္း ဟူေသာ သီလတရား ကိုလည္း တင္ျပလိုပါသည္။
သူ႔အသက္ကို မသတ္ျခင္း၊
သူ႔ဥစၥာကို မခိုးျခင္း။
သူ႔တပါး သားမယား သားသမီးမ်ားကို မဖ်က္ဆီးျခင္း။
လိမ္မေျပာျခင္း။
အရက္ေသစာ မေသာက္စားျခင္း-ဟူေသာ ငါးပါးသီလႏွင့္ ရွစ္ပါးသီလ၊ ကိုးပါးသီလ စသည္တို႔ ျဖစ္သည္။
ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရားသည္ သူေတာ္ေကာင္းျဖစ္ဖို႔ရာ အခ်က္ ၇-ခ်က္၊ တနည္းအားျဖင့္ သူေတာ္ေကာင္းတရား ၇-ပါးကို ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့သည္။
သူေတာ္ေကာင္းတရား ၇-ပါးမွာ-
(၁) ယံုၾကည္ျခင္း= သဒၶါ။
(၂) ကိုယ္ႏႈတ္ေစာင့္စည္းျခင္း= သီလ။
(၃) မေကာင္းမႈ ဒုစရိုက္ျပဳမႈကို ရွက္ျခင္း= ဟိရီ။
(၄) မေကာင္းမႈ ဒုစရိုက္ျပဳမႈကို ေၾကာက္ျခင္း= ၾသတၱပၸ။
(၅) အၾကားအျမင္ရွိျခင္း= သုတ။
(၆) စြန္႔ၾကဲေပးကမ္း လွဴဒါန္းျခင္း= စာဂ။
(၇) ဟုတ္မွန္စြာသိျခင္း= ပညာ တို႔ ျဖစ္သည္။
ဤေနရာ၌
(၁) ယံုၾကည္ျခင္း-ဟူသည္
ဘုရား၊ တရား၊ သံဃာကို ယံုၾကည္ျခင္း၊ ကံ ကံ၏အက်ိဳးကို ယံုၾကည္ျခင္းတို႔ျဖစ္သည္။ ကၽြႏ္ုပ္တို႔သည္ ဘုရား၊ တရား၊ သံဃာကို ယံုၾကည္မွသာ အမွန္တရားကို ခြဲျခားသိျမင္ႏိုင္မည္။ ဘ၀ခရီးကို ေလွ်ာက္လွမ္းရာ၌ ဆူးေျငာင့္ခလုတ္ ကန္သင္းတို႔ကို ေရွာင္ရွားႏိုင္မည္။ လိုရာခရီးပန္းတိုင္ကို ေကာင္းစြာေရာက္ရွိႏိုင္မည္ ျဖစ္ေပသည္။
ထို႔ျပင္ ကံ ကံ၏အက်ိဳး ကို ယံုၾကည္မွသာလွ်င္ ကၽြႏ္ုပ္တို႔သည္ မေကာင္းမႈကိုေရွာင္၍ ေကာင္းမႈကို ေဆာင္ႏိုင္မည္။ မ်က္ေမွာက္ဘ၀တြင္ ေကာင္းက်ိဳးခ်မ္းသာကို ရရွိ၍ တမလြန္ဘ၀တြင္ ေကာင္းျမတ္ေသာ သုဂတိဘံုဘ၀မ်ားသို႔ ေရာက္ႏိုင္ေပသည္။
ဗုဒၶဘုရားရွင္ က သဒၶါတရားသည္ အေထာက္အကူေကာင္းရေစေသာ အေဖာ္ေကာင္းႏွင့္ တူသည္။ ကုသိုလ္အမ်ိဳးမ်ိဳးကို ရယူႏိုင္ေသာ လက္ႏွင့္ တူသည္။
လိုရာသံုးစြဲႏိုင္ေသာ ပစၥည္းဥစၥာ ရတနာမ်ားႏွင့္ တူသည္။
အသီးအႏွံေကာင္းမ်ားကို ျဖစ္ထြန္းေစေသာ မ်ိဳးေစ့ေကာင္းမ်ားႏွင့္ တူသည္ဟု ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့သည္။
(၂) ကိုယ္ႏႈတ္ ေစာင့္စည္းျခင္း ဟူေသာ သီလတရား ကိုလည္း တင္ျပလိုပါသည္။
သူ႔အသက္ကို မသတ္ျခင္း၊
သူ႔ဥစၥာကို မခိုးျခင္း။
သူ႔တပါး သားမယား သားသမီးမ်ားကို မဖ်က္ဆီးျခင္း။
လိမ္မေျပာျခင္း။
အရက္ေသစာ မေသာက္စားျခင္း-ဟူေသာ ငါးပါးသီလႏွင့္ ရွစ္ပါးသီလ၊ ကိုးပါးသီလ စသည္တို႔ ျဖစ္သည္။
သီလရွိမွ သီလစင္ၾကယ္မွသာ ကၽြႏ္ုပ္တို႔သည္
ေကာင္းက်ိဳးခ်မ္းသာကုိ ရရွိႏိုင္ေပမည္။
သီလသည္
နိဗၺာန္ေရာက္ေၾကာင္း အေျခခံေကာင္းတရပ္ျဖစ္၍ သူေတာ္ေကာင္းတရားတပါးပင္ ျဖစ္ေပသည္။
(၃) မေကာင္းမႈဒုစရိုက္ ျပဳမႈကို ရွက္ျခင္းဟူသည္-
သူ႔အသက္သတ္ျခင္း၊ သူ႔ဥစၥာခိုးျခင္း၊ သူတပါး သားမယား၊ သားသမီးမ်ားကို ဖ်က္ဆီးျခင္း၊ လိမ္ေျပာျခင္း၊ ကုန္းတိုက္ျခင္း၊ ၾကမ္းတမ္းစြာ ဆဲဆိုႀကိမ္းေမာင္း ေျပာဆိုျခင္း၊ အက်ိဳးမရွိ သိမ္ဖ်င္းေသာစကားကို ေျပာဆိုျခင္း စေသာ မေကာင္းမႈ ဒုစရိုက္တို႔ကို ျပဳရန္ရွက္ျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။
(၄) မေကာင္းမႈ ဒုစရိုက္ ျပဳမႈကို ေၾကာက္ျခင္း-ဟူသည္
သူ႔အသက္ သတ္ျခင္း၊ သူ႔ဥစၥာ ခိုးျခင္း၊ သူတပါး သားမယား၊ သားသမီးမ်ားကို ဖ်က္ဆီးျခင္း၊ လိမ္ေျပာျခင္း၊ ကုန္းတိုက္ျခင္း၊ ၾကမ္းတမ္းစြာ ဆဲဆိုႀကိမ္းေမာင္း ေျပာဆိုျခင္း၊ အက်ိဳးမရွိ သိမ္ဖ်င္းေသာစကားကို ေျပာဆိုျခင္း စေသာ မေကာင္းမႈဒုစရိုက္ ၁၀-ပါးတို႔ကို ျပဳရန္ ေၾကာက္ျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။
(၅) အၾကားအျမင္ရွိျခင္း-ဟူသည္
ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ေဟာၾကားေတာ္မူအပ္ေသာ ပိဋကတ္ေတာ္တို႔ကို သင္ၾကားတတ္ေျမာက္မႈ၊ သိရွိနားလည္မႈ မ်ားပင္ ျဖစ္သည္။ ယင္းတို႔ကို သိရွိနားလည္မွသာ နည္းလမ္းမွန္ကန္စြာ က်င့္ၾကံအားထုတ္ႏိုင္ၾကမည္ ျဖစ္သည္။ တရားနာျခင္း၊ ဗုဒၶစာေပမ်ား ဖတ္ရႈေလ့လာျခင္း စသည္တို႔သည္ အၾကားအျမင္ရရာ ရေၾကာင္းတြင္ ပါ၀င္သည္။
(၆) စြန္႔ၾကဲေပးကမ္း လွဴဒါန္းျခင္း-ဟူသည္
ရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ားႏွင့္ သီလရွင္ စေသာ သူေတာ္စင္တို႔ကို၄င္း၊ ေဆြမ်ိဳးမိဘ စသည္တို႔ကို၄င္း ပစၥည္းဥစၥာ ႏြမ္းပါးသူတို႔ကို၄င္း စြန္႔ၾကဲေပးကမ္း လွဴဒါန္းျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။
(၇) ဟုတ္မွန္စြာ သိျခင္း-ဟူသည္
ဆင္းရဲေၾကာင္း ဟုတ္-မဟုတ္၊ ခ်မ္းသာေၾကာင္း ဟုတ္-မဟုတ္ကို သ္ိေသာဉာဏ္ပညာႏွင့္ ဤဘ၀အတြက္ အက်ိဳးရွိ-မရွိ၊ ေနာင္ဘ၀မ်ားအတြက္ အက်ိဳး ရွိ-မရွိ စသည္တို႔ကို သိတတ္ေသာ ဉာဏ္ပညာပင္ ျဖစ္ေပသည္။
ဤကား ဗုဒၶဘုရားရွင္ ေဟာၾကားေတာ္မူေသာ သူေတာ္ေကာင္းတရား ၇-ပါး ျဖစ္သည္။ သူေတာ္ေကာင္းဥစၥာ ၇-ပါးဟူ၍လည္း ေခၚၾကသည္။ ဤတရား ၇-ပါးကို လိုက္နာ က်င့္ၾကံ ပြားမ်ား အားထုတ္ျခင္းျဖင့္ သူေတာ္ေကာင္းဘ၀ကို တက္လွမ္းႏိုင္မည္ ျဖစ္ေပသည္။
(၃) မေကာင္းမႈဒုစရိုက္ ျပဳမႈကို ရွက္ျခင္းဟူသည္-
သူ႔အသက္သတ္ျခင္း၊ သူ႔ဥစၥာခိုးျခင္း၊ သူတပါး သားမယား၊ သားသမီးမ်ားကို ဖ်က္ဆီးျခင္း၊ လိမ္ေျပာျခင္း၊ ကုန္းတိုက္ျခင္း၊ ၾကမ္းတမ္းစြာ ဆဲဆိုႀကိမ္းေမာင္း ေျပာဆိုျခင္း၊ အက်ိဳးမရွိ သိမ္ဖ်င္းေသာစကားကို ေျပာဆိုျခင္း စေသာ မေကာင္းမႈ ဒုစရိုက္တို႔ကို ျပဳရန္ရွက္ျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။
(၄) မေကာင္းမႈ ဒုစရိုက္ ျပဳမႈကို ေၾကာက္ျခင္း-ဟူသည္
သူ႔အသက္ သတ္ျခင္း၊ သူ႔ဥစၥာ ခိုးျခင္း၊ သူတပါး သားမယား၊ သားသမီးမ်ားကို ဖ်က္ဆီးျခင္း၊ လိမ္ေျပာျခင္း၊ ကုန္းတိုက္ျခင္း၊ ၾကမ္းတမ္းစြာ ဆဲဆိုႀကိမ္းေမာင္း ေျပာဆိုျခင္း၊ အက်ိဳးမရွိ သိမ္ဖ်င္းေသာစကားကို ေျပာဆိုျခင္း စေသာ မေကာင္းမႈဒုစရိုက္ ၁၀-ပါးတို႔ကို ျပဳရန္ ေၾကာက္ျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။
(၅) အၾကားအျမင္ရွိျခင္း-ဟူသည္
ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ေဟာၾကားေတာ္မူအပ္ေသာ ပိဋကတ္ေတာ္တို႔ကို သင္ၾကားတတ္ေျမာက္မႈ၊ သိရွိနားလည္မႈ မ်ားပင္ ျဖစ္သည္။ ယင္းတို႔ကို သိရွိနားလည္မွသာ နည္းလမ္းမွန္ကန္စြာ က်င့္ၾကံအားထုတ္ႏိုင္ၾကမည္ ျဖစ္သည္။ တရားနာျခင္း၊ ဗုဒၶစာေပမ်ား ဖတ္ရႈေလ့လာျခင္း စသည္တို႔သည္ အၾကားအျမင္ရရာ ရေၾကာင္းတြင္ ပါ၀င္သည္။
(၆) စြန္႔ၾကဲေပးကမ္း လွဴဒါန္းျခင္း-ဟူသည္
ရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ားႏွင့္ သီလရွင္ စေသာ သူေတာ္စင္တို႔ကို၄င္း၊ ေဆြမ်ိဳးမိဘ စသည္တို႔ကို၄င္း ပစၥည္းဥစၥာ ႏြမ္းပါးသူတို႔ကို၄င္း စြန္႔ၾကဲေပးကမ္း လွဴဒါန္းျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။
(၇) ဟုတ္မွန္စြာ သိျခင္း-ဟူသည္
ဆင္းရဲေၾကာင္း ဟုတ္-မဟုတ္၊ ခ်မ္းသာေၾကာင္း ဟုတ္-မဟုတ္ကို သ္ိေသာဉာဏ္ပညာႏွင့္ ဤဘ၀အတြက္ အက်ိဳးရွိ-မရွိ၊ ေနာင္ဘ၀မ်ားအတြက္ အက်ိဳး ရွိ-မရွိ စသည္တို႔ကို သိတတ္ေသာ ဉာဏ္ပညာပင္ ျဖစ္ေပသည္။
ဤကား ဗုဒၶဘုရားရွင္ ေဟာၾကားေတာ္မူေသာ သူေတာ္ေကာင္းတရား ၇-ပါး ျဖစ္သည္။ သူေတာ္ေကာင္းဥစၥာ ၇-ပါးဟူ၍လည္း ေခၚၾကသည္။ ဤတရား ၇-ပါးကို လိုက္နာ က်င့္ၾကံ ပြားမ်ား အားထုတ္ျခင္းျဖင့္ သူေတာ္ေကာင္းဘ၀ကို တက္လွမ္းႏိုင္မည္ ျဖစ္ေပသည္။
ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရား
သိဒၶတၳေဂါတမကို ကဆုန္လျပည့္ လြန္ခဲ့ေသာနွစ္ေပါင္း ၂၆၀၂ (ဘီစီ ၆၂၃) တြင္ကပိလဝတ္ ယခုေခတ္ နီေပါနိုင္ငံ (Nepal) ေမြးဖြားခဲ့သည္။
ဗုဒၶ ဆိုသည္မွာ အမွန္တကယ္အားျဖင့္ ဘုရားျဖစ္ၿပီးမွရရွိလာေသာ ဘြဲ႔အမည္ပင္ျဖစ္သည္။
ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရား၏ လူဘဝမွမ်ိဳး႐ိုး အမည္မွာ ေဂါတမ ျဖစ္၍ ကိုယ္ပိုင္အမည္မွာ သိဒၶတၳ
ကုမာရ ျဖစ္ပါသည္။ အလံုးစံုေသာ လူနတ္တို႔၏ အလိုခပ္သိမ္းကို ၿပီးၿငိမ္းေစတတ္ေသာ)
အဓိပၸါယ္ရသည္။ သိဒၶတၳမင္းသားသည္ ထိုေခတ္က မ်ိဳး႐ိုးအားျဖင့္ (Shakya) အဆင့္ျမင့္အသိုင္း အဝိုင္းမွ ဆင္းသက္လာသူျဖစ္သည္။
ထိုအခ်ိန္သည္ ခရစ္ေတာ္မေပၚမွီ ဘီစီ ၆၂၃ တြင္ ျဖစ္ပါသည္။ ျမတ္စြာဘုရား၏ အသားအေရာင္သည္
ေရႊကဲ့သို႔ ဝါဝင္းၿပီး အလြန္ၾကည္ညိဳဖြယ္ရာေကာင္းပါသည္။ ဖခင္မွာ သာကိယမ်ိဳးႏြယ္စု၏အႀကီးအကဲ
ျဖစ္ကာ
ထိုေနရာေဒသအား က်မ္းစာမ်ားတြင္ ကပိလဝတ္ (Kapilavastu) ဟုေခၚသည္။ ယခုေခတ္ နီေပါနိုင္ငံ (Nepal) ျဖစ္သည္။
သုေဒၶါဒနမင္းႀကီး သည္ ေဂါတမျမတ္စြာဘုရား၏ ခမည္းေတာ္ျဖစ္၏။
အဝန္းယူဇနာကိုးရာရွိေသာ မဇၩိမေဒသတြင္ သကၠတိုင္း ကပိလဝတ္ျပည္ႀကီးကို
စိုးအုပ္ပိုင္သေသာမင္းႀကီး တစ္ပါးျဖစ္ၿပီးလွ်င္ လူဝတ္ေၾကာင္ဘဝနွင့္ပင္ ရဟနၱာ ျဖစ္၍
ပရိနိဗၺာန္စံဝင္ခဲ့ေသာပုဂၢိဳလ္ထူးလည္းျဖစ္ေပသည္။ ကပိလဝတ္ နွင့္ အနီးအပါး၌ပင္
အျခားေသာမ်ိဳးႏြယ္စုအေျမာက္အျမားေနထိုင္ၾကသည္။ သိဒၶတၳမင္းသား၏ မယ္ေတာ္ မဟာမာယာ
သည္လည္း ေကာလိယမ်ိဳးႏြယ္စု အႀကီးအကဲတစ္ဦး၏ သမီးျဖစ္ပါသည္။
မယ္ေတာ္မာယာ(သိရီမဟာမာယာေဒဝီ) သည္ သိဒၶတၳမင္းသားအား လုမၺိနီဥယ်ာဥ္ေတာ္အတြင္းရွိ
အင္ၾကင္းပင္တစ္ပင္ေအာက္တြင္
ဖြားျမင္ေတာ္မူခဲ့သည္။ ထိုလုမၺိနီဥယ်ာဥ္ေတာ္ေနရာသည္ ယခုေခတ္
နီေပါနိုင္ငံ တြင္တည္ရွိသည္။
ဘုရားေလာင္း သိဒၶတၳမင္းသား ဖြားေတာ္မူၿပီးေနာက္ အေရွ ႔အရပ္မွ
ေျမာက္သို႔
လွည့္ေတာ္မူလ်က္ ခုနစ္ဖဝါးသြား၍ မတ္မတ္ရပ္ေတာ္မူျပီးေသာ္-
လွည့္ေတာ္မူလ်က္ ခုနစ္ဖဝါးသြား၍ မတ္မတ္ရပ္ေတာ္မူျပီးေသာ္-
အေဂၢါဟ
မသၼိေလာကႆ
ေဇေဌာဟ မသၼိ
ေလာကႆ
ေသေဌာဟ မသၼိေလာကႆ
ဟူေသာ သံုးခြန္းစကား ဆိုေတာ္မူသည္။
(" I am chief in the world, supreme in
the world, eldest in the world. This is the last birth. There is now no more
coming to be.")
ဘုရားေလာင္း သိဒၶတၳမင္းသား (ေဂါတမဗုဒၶ ျမတ္စြာဘုရား) က
ေလာကသံုးပါး ရွိရွိသမွ် လူ-နတ္-ျဗဟၼာ-Gods အားလံုး
တြင္ ငါသည္ ဩဇာအႀကီးမားဆံုး အျမင့္ျမတ္ဆံုး သေဗၺညဳတ ဉာဏ္ေတာ္ရွင္ (ဘုရား) စင္စစ္
ျဖစ္သည္ ..ငါသည္အဓိကထိပ္ဆံုး ျဖစ္သည္ ဟု
မိန့္ဆိုေတာ္မူခဲ့သည္။
ဗုဒၶ ျမတ္စြာဘုရား၏ ဂုဏ္ေတာ္ (၉) ပါး တြင္ သတၱာေဒဝ
မႏု သာနံ - နတ္ လူ ျဗဟၼာ
သတၱဝါအားလံုးတို႔၏ ဆရာသခင္ (ဘုရား) ျဖစ္သည္ (Buddha is the Teacher of the Human and gods)...ဟု ဂုဏ္ေတာ္
ပါရွိခဲ့သည္။ မိန္႔ဆိုေတာ္မူခဲ့သည္။ ငါသည္ ဖန္ဆင္းရွင္ထာဝရဘုရား God ျဖစ္သည္ ဟု မိန့္ဆိုေတာ္မမူခဲ့ပါ ။ နတ္- လူ- ျဗဟၼာ- god -သတၱဝါ-အားလံုးတို့၏ အျမင့္ျမတ္ဆံုးဆရာသခင္(ဘုရား) ျဖစ္သည္.... (Satthadevamanusssanam)...ဟု မိန္႔ဆိုေတာ္မူခဲ့သည္။
၂၉ နွစ္အရြယ္ (ဘီစီ ၅၉၄) ေရာက္ေသာအခါ သူအို၊ သူနာ၊
သူေသ၊ ရဟန္း ဟူေသာ နိမိတ္ႀကီးေလးပါးကို ျမင္ေတာ္မူသျဖင့္ ေတာထြက္၍ ရဟန္းျပဳေလသည္။ ဘုရားအေလာင္း
ေတာ္သည္ အလြန္ျပဳနိုင္ခဲလွစြာေသာ ဒုကၠရစရိယာအက်င့္ကို
ရဟန္းအျဖစ္နွင့္ ၆ နွစ္ပတ္လံုးက်င့္ေတာ္မူခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္
ဘုရားအေလာင္းေတာ္သည္ သုဇာတာ မည္ေသာ သူေဌးသမီး လႉဒါန္းအပ္ေသာ နို႔ဃနာဆြမ္းကို
အဇပါလေညာင္ပင္ရင္း၌ အလႉခံဘုဥ္းေပးၿပီး မဟာ ေဗာဓိပင္သို႔ႂကြသြားေတာ္မူေလသည္။
ဘုရားအေလာင္းေတာ္သည္ သုဒၶိယ ငစင္ လႉဒါန္းအပ္ေသာ
ျမက္ရွစ္ဆုပ္ကို ႀကဲျဖန္႔ လိုက္ေသာအခါ ထိုခဏဝယ္ ျမက္ရွစ္ဆုပ္သည္ မဟာေဗာဓိပင္ရင္း၌
အပရာဇိ
တပလႅင္ ျဖစ္လာေလသည္။ (ထိုျမက္တို႔သည္ ျမက္ရိပ္အသြင္သဏၭန္ျဖင့္ မတည္ျကကုန္။) ဘုရားအေလာင္းေတာ္သည္ ထိုပလႅင္ထက္၌ ထက္ဝယ္ဖြယ္ေခြေနေတာ္မူစဉ္အာနာပါန က်င့္ေလသည္။ ေနမဝင္မီ ေဒဝပုတၱမာရ္ (မာရ္နတ္ရန္) ကို ေအာင္ျမင္ေတာ္မူ၍
ေရွးက ေနခဲ့ (ျဖစ္ခဲ့) ဖူးေသာ ခနၶာအစဉ္ကို ေအာက္ေမ့တတ္သိတတ္ေသာ "
" ကိုညဉ့္ဦးယံ၌ရေတာ္မူေလသည္။
တပလႅင္ ျဖစ္လာေလသည္။ (ထိုျမက္တို႔သည္ ျမက္ရိပ္အသြင္သဏၭန္ျဖင့္ မတည္ျကကုန္။) ဘုရားအေလာင္းေတာ္သည္ ထိုပလႅင္ထက္၌ ထက္ဝယ္ဖြယ္ေခြေနေတာ္မူစဉ္အာနာပါန က်င့္ေလသည္။ ေနမဝင္မီ ေဒဝပုတၱမာရ္ (မာရ္နတ္ရန္) ကို ေအာင္ျမင္ေတာ္မူ၍
ေရွးက ေနခဲ့ (ျဖစ္ခဲ့) ဖူးေသာ ခနၶာအစဉ္ကို ေအာက္ေမ့တတ္သိတတ္ေသာ "
ပုေဗၺနိ ဝါသ နု ႆ တိဉာဏ္
" ကိုညဉ့္ဦးယံ၌ရေတာ္မူေလသည္။
နတ္တို့၏မ်က္စိနွင့္တူေသာ စုေတခါနီးေသာ သတၱဝါ စသည္တို႔ကို
ျမင္တတ္ေသာ "ဒိဗၺစကၡဳဉာဏ္" ကိုသန္းေခါင္ယံ၌ရေတာ္မူေလသည္။
အာသေဝါ တရားေလးပါးတို့၏ ကုန္ျခင္းကို ျပဳတတ္ေသာ "အာသဝကၡယဉာဏ္"ကိုမိုးေသာက္ယံ၌ ရေတာ္မူ၍
သက္ေတာ္ ၃၅ နွစ္အရြယ္ (ဘီစီ ၅၈၈) မဟာသကၠရာဇ္ ၁၀၃-ခု၊ ကဆုန္လျပည့္
ဗုဒၶဟူးေန့ မိုးေသာက္ယံအခ်ိန္ဝယ္ ေလာကသံုးပါးတြင္ အတုမရွိေသာ အျမင့္ျမတ္ဆံုးေသာ
သဗၺညဳတ ဘုရား အျဖစ္သို႔ ေရာက္ေတာ္မူေလသည္။ ျမတ္စြာဘုရားသည္ မဟာလူသားအျဖစ္ သက္ေတာ္ ၃၅
ႏွစ္ထိ မဟာလူသားတစ္ဦးျဖစ္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ သက္ေတာ္ ၃၅ ႏွစ္ ဘုရားျဖစ္ခ်ိန္မွစၿပီး
ျမတ္စြာဘုရားသည္ မဟာလူသားမဟုတ္ေတာ့ပဲ သဗၺညဳတ ဘုရားစင္စစ္ ျဖစ္သြားေတာ္မူသြားခဲ့ပါသည္။
သံုးလူ့သခင္သဗၺညဳ ဘုရားရွင္သည္ ဘီစီ ၅၈၈ မွ ဘီစီ ၅၄၃
အထိ (၄၅) ဝါကာလပတ္လံုး ေဝေနယ်သတၱဝါတို့အား ဓမၼစၾကာ စသည့္တရားတို့ကို
ေဟာျပေတာ္
မူကာ လူ၊ နတ္၊ ျဗဟၼာ (Gods) နွင့္ သတၱဝါတို့၏ အက်ိဳးစီးပြားကို ေဆာင္ရြက္
ေတာ္မူခဲ့ေလသည္။ ၄၅-ဝါ ကာလပတ္လံုး သတၱဝါတို့၏ အက်ိဳးစီးပြားကို မနားမေနေဆာင္ရြက္ေတာ္မူခဲ့ေသာ သဗၺညဳျမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ သက္ေတာ္ ၈၀ အရြယ္ေရာက္ေသာအခါ (ဘီစီ ၅၄၃) မဟာသကၠရာဇ္ ၁၄၈-ခု ကဆုန္လျပည့္ ကုသိနာရံုျပည္ မလႅာမင္းတို့၏ ဥယ်ာဉ္၌ ပရိနိဗၺာန္ ဝင္စံေတာ္မူေလသည္။
မူကာ လူ၊ နတ္၊ ျဗဟၼာ (Gods) နွင့္ သတၱဝါတို့၏ အက်ိဳးစီးပြားကို ေဆာင္ရြက္
ေတာ္မူခဲ့ေလသည္။ ၄၅-ဝါ ကာလပတ္လံုး သတၱဝါတို့၏ အက်ိဳးစီးပြားကို မနားမေနေဆာင္ရြက္ေတာ္မူခဲ့ေသာ သဗၺညဳျမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ သက္ေတာ္ ၈၀ အရြယ္ေရာက္ေသာအခါ (ဘီစီ ၅၄၃) မဟာသကၠရာဇ္ ၁၄၈-ခု ကဆုန္လျပည့္ ကုသိနာရံုျပည္ မလႅာမင္းတို့၏ ဥယ်ာဉ္၌ ပရိနိဗၺာန္ ဝင္စံေတာ္မူေလသည္။
ကမၻာ့ဗုဒၶဘာသာလူဦးေရ အမ်ားဆံုး တ႐ုတ္ျပည္
ဗုဒၶဘာသာ သည္ ကမၻာေပၚတြင္ လူဦးေရ (သန္း ၆၉၀ဝ) ေက်ာ္ ရွိသည့္
အနက္ ဗုဒၶဘာသာသည္ ကမၻာ့လူဦးေရ (သန္းေပါင္းသန္း ၁၆၀ဝ- ၂၀ဝ၀) ခန္႔အထိ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္ေသာ
ဘာသာတရား နွင့္ အယူဝါဒျဖစ္သည္။ တရုတ္ျပည္သည္ ကမၻာ့ဗုဒၶဘာသာလူဦးေရ အမ်ားဆံုး
နိုင္ငံလည္းျဖစ္သည္။ တရုတ္ျပည္တြင္ လူဦးေရ (သန္းေပါင္း ၁၄၀ဝ) ခန္႔ ရွိသည္။
တရုတ္ျပည္တြင္ လူဦးေရ (သန္းေပါင္း ၁၂၀ဝ) ၁,၂၁၉ ,၁၄၉ ,၆၀ဝ ေက်ာ္အထိ မဟာယာန ဗုဒၶဘာသာ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္သည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ဇင္ဗုဒၶဘာသာ၊ မဟာယာန နွင့္ ေထရဝါဒ ေပါင္းလွ်င္
ဗုဒၶဘာသာကိုးကြယ္
ယံုၾကည္သူ လူဦးေရအားျဖင့္ ၁,၉၂၁ ,၉၈၉, ၆၄၁ (သန္း ၁၉၀ဝ ေက်ာ္၊ သန္း ၂၀ဝ၀ နီးပါး) ရွိျပီး ဗုဒၶဘာသာသည္ ဒုတိယလူဦးေရအမ်ားဆံုး ကမၻာ့ဘာသာနွင့္ အႀကီးထြား အျမန္ဆံုးေသာ ဘာသာတစ္ခုျဖစ္သည္။ ကမၻာေပၚတြင္ ဗုဒၶဘာသာကိုးကြယ္ယံုၾကည္သူ လူဦးေရအားျဖင့္ ၁,၅၉၅,၄၈၅,၄၅၈ (သန္း ၁၆၀ဝ နီးပါး) ရွိသည္။ ဟိႏၵဴဘာသာဝင္ ၁,ဝ၈၃,၈၀ဝ,၃၅၆ (သန္း ၁ဝဝ၀ ေက်ာ္) တို႔ကလည္း ေဂါတမဗုဒၶျမတ္စြာဘုရား ကို ၾကည္ညိဳ ေလးစားၾကသည္။ (In Hindu world is signed Lord Buddha as ninth avatar of Supreme God Vishnu and Hindu accept teachings of Buddha, but do not directly worship him.)
ဗုဒၶဘာသာ နွင့္ ဟိႏၵဴဘာသာတို႔သည္ "ကြ်န္းကိုင္းမွီ ကိုင္းကြ်န္းမွီ" ဆိုသကဲ့သို႔၊ တစ္ဘာသာ နွင့္ တစ္ဘာသာ အမွီျပဳလ်က္ ဆက္သြယ္ကာ တည္ရွိေန
ၾကသည္။ ဟိႏၵဴဘာသာ စေသာ အျခားေသာ ဘာသာအယူဝါဒမ်ား ကပင္ ဖန္ဆင္းရွင္ ဘုရားသခင္ (God) တည္ရွိမႈကို အယံုအၾကည္ မရွိသူ ဘာသာမဲ့ (free-thinkers/ Atheists/Anti-theist/no religion person) မ်ားကပင္ ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရားကို တစ္နည္း
မဟုတ္တနည္းျဖင့္ ၾကည္ညိဳ ေလးစားၾကသည္။
ယံုၾကည္သူ လူဦးေရအားျဖင့္ ၁,၉၂၁ ,၉၈၉, ၆၄၁ (သန္း ၁၉၀ဝ ေက်ာ္၊ သန္း ၂၀ဝ၀ နီးပါး) ရွိျပီး ဗုဒၶဘာသာသည္ ဒုတိယလူဦးေရအမ်ားဆံုး ကမၻာ့ဘာသာနွင့္ အႀကီးထြား အျမန္ဆံုးေသာ ဘာသာတစ္ခုျဖစ္သည္။ ကမၻာေပၚတြင္ ဗုဒၶဘာသာကိုးကြယ္ယံုၾကည္သူ လူဦးေရအားျဖင့္ ၁,၅၉၅,၄၈၅,၄၅၈ (သန္း ၁၆၀ဝ နီးပါး) ရွိသည္။ ဟိႏၵဴဘာသာဝင္ ၁,ဝ၈၃,၈၀ဝ,၃၅၆ (သန္း ၁ဝဝ၀ ေက်ာ္) တို႔ကလည္း ေဂါတမဗုဒၶျမတ္စြာဘုရား ကို ၾကည္ညိဳ ေလးစားၾကသည္။ (In Hindu world is signed Lord Buddha as ninth avatar of Supreme God Vishnu and Hindu accept teachings of Buddha, but do not directly worship him.)
ေဂါတမ
ဗုဒၶဘုရား သည္ Vishnu ဘုရားဝင္စား အျဖစ္ ဗုဒၶဘာသာတို့က မယံုျကည္ျကပါ (Buddha is NEVER mentioned as an avatar of Vishnu in Puranas and
logically it is impossible to consider that as a fact.
They claim Buddha is not as avatars of Vishnu, which is
not true.) ေဂါတမ
ဗုဒၶဘုရား က
“ငါသည် Vishnu ဘုရားဝင္စား သူ ဖြစ်သည်“ ဟု မိန့်ဆိုတော်မမူခဲ့ပါ ။
“ငါသည် Vishnu ဘုရားဝင္စား သူ ဖြစ်သည်“ ဟု မိန့်ဆိုတော်မမူခဲ့ပါ ။
ဗုဒၶဘာသာ နွင့္ ဟိႏၵဴဘာသာတို႔သည္ "ကြ်န္းကိုင္းမွီ ကိုင္းကြ်န္းမွီ" ဆိုသကဲ့သို႔၊ တစ္ဘာသာ နွင့္ တစ္ဘာသာ အမွီျပဳလ်က္ ဆက္သြယ္ကာ တည္ရွိေန
ၾကသည္။ ဟိႏၵဴဘာသာ စေသာ အျခားေသာ ဘာသာအယူဝါဒမ်ား ကပင္ ဖန္ဆင္းရွင္ ဘုရားသခင္ (God) တည္ရွိမႈကို အယံုအၾကည္ မရွိသူ ဘာသာမဲ့ (free-thinkers/ Atheists/Anti-theist/no religion person) မ်ားကပင္ ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရားကို တစ္နည္း
မဟုတ္တနည္းျဖင့္ ၾကည္ညိဳ ေလးစားၾကသည္။
ေဂါတမဗုဒၶဘုရားသည္ လူ့သမိုင္းတြင္ဩဇာအႀကီးမားဆံုးေသာအျမင့္ျမတ္ဆံုးေသာ၊
ထိပ္ဆံုး အဓိကပုဂၢိဳလ္ဘုရားျဖစ္သည္။ ဗုဒၶဘာသာသည္ ကမၻာေပၚတြင္နာမည္အေက်ာ္
ၾကားဆံုး လူသိအမ်ားဆံုး (most popular religion) ျငိမ္းခ်မ္းမႈ အရွိဆံုး (most peaceful religion) ဘာသာ ျဖစ္သည္။ ဗုဒၶဘာသာသည္ ကမၻာ့အေကာင္းဆံုးဘာသာျဖစ္သည္ ဗုဒၶဘာသာ၏ ေမတၱာ-ဂရုဏာ (Loving-kindness)၊ သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာ၊ သစၥာေလးပါး၊ မဂၢင္ ၈ ပါး၊ ေအာင္ျခင္း ၈ ပါး၊ ကမၼ႒ဌာန္း၊ ဝိပႆနာ၊ ပိဋကတ္ သံုးပံု၊ ပါရမီဆယ္ပါး၊ ခြင့္လႊတ္ျခင္း (Forgiveness) နွင့္ သည္းခံျခင္း (Tolerance) သည္ ကမၻာေပၚတြင္
အလြန္ေက်ာ္ၾကားလွသည္။ ဗုဒၶေခတ္ပညာေရး အဆင့္အတန္းနွင့္ နည္းစနစ္သည္ သမိုင္းေျကာင္းကိုလိုက္ျပီး ျပည္သူမ်ား၏ ယဉ္ေက်းမႈနွင့္၊ ျပည္သူမ်ား၏ လိုအပ္ခ်က္အရ ခံယူက်င့္သံုးလိုက္နာခဲ့ၾကသည့္ပညာေရး
ၾကားဆံုး လူသိအမ်ားဆံုး (most popular religion) ျငိမ္းခ်မ္းမႈ အရွိဆံုး (most peaceful religion) ဘာသာ ျဖစ္သည္။ ဗုဒၶဘာသာသည္ ကမၻာ့အေကာင္းဆံုးဘာသာျဖစ္သည္ ဗုဒၶဘာသာ၏ ေမတၱာ-ဂရုဏာ (Loving-kindness)၊ သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာ၊ သစၥာေလးပါး၊ မဂၢင္ ၈ ပါး၊ ေအာင္ျခင္း ၈ ပါး၊ ကမၼ႒ဌာန္း၊ ဝိပႆနာ၊ ပိဋကတ္ သံုးပံု၊ ပါရမီဆယ္ပါး၊ ခြင့္လႊတ္ျခင္း (Forgiveness) နွင့္ သည္းခံျခင္း (Tolerance) သည္ ကမၻာေပၚတြင္
အလြန္ေက်ာ္ၾကားလွသည္။ ဗုဒၶေခတ္ပညာေရး အဆင့္အတန္းနွင့္ နည္းစနစ္သည္ သမိုင္းေျကာင္းကိုလိုက္ျပီး ျပည္သူမ်ား၏ ယဉ္ေက်းမႈနွင့္၊ ျပည္သူမ်ား၏ လိုအပ္ခ်က္အရ ခံယူက်င့္သံုးလိုက္နာခဲ့ၾကသည့္ပညာေရး
ျဖစ္သည္။
ကံကံ၏အက်ိဳးသည္ ျပဳမူျခင္း၊ ျပဳလုပ္ျခင္း၊ အမႈေဆာင္ျခင္း၊ ကံ၊
အမႈကိစၥတို႔ကိုဆိုလိုသည္။ ကံကို အဂၤလိပ္စကားလံုး Action ဟု အနက္ေပးလွ်င္ ပိုရွင္းလင္း နားလည္နိုင္ပါသည္။ ကံ၏အက်ိုး ကို Re-action ဟု အနက္ေပးလွ်င္ ပိုရွင္းလင္း နားလည္နိုင္ပါသည္။ ဗုဒၶဘာသာသည္
သိပၸံပညာ ၏ ဆရာလည္း ျဖစ္သည္။ "ကမၻာဦးအစမွ ရွိခဲ့ျပီးေသာ ေတြ့ရွိခ်က္၊
အမွန္တရားတို့သည္ အတိုင္းအတာ တစ္ခု၊ အေျခအေန အခ်ိန္အခါ ေနရာေဒသ တစ္ခု၊
လူအုပ္စုတစ္စု အတြက္ သာ မွန္ကန္သည့္ အမွန္တရား (customary truth and conventional
truth) သမုတိသစၥာမွ်သာ ျဖစ္ေျကာင္း၊ အျမဲထာဝရ မွန္ကန္သည့္
အမွန္တရား (Universal
truth and ultimate truth) ပရမတၱ သစၥာ တရားမွာ
ျမတ္ဗုဒၶ၏ တရားေတာ္၌သာ ေတြ႔ႏိုင္ေၾကာင္း ဝိဇၨာ၊ သိပၸံပညာရွင္
တို့၏ ေတြ႔ရွိခ်က္မ်ား အပါအဝင္ အယူဝါဒဆိုင္ရာ အမွန္တရား အားလံုးတို့၏ ေရွ့ေျပး ပထမ အမွန္ဆံုးတရား ျဖစ္သည္။
တို့၏ ေတြ႔ရွိခ်က္မ်ား အပါအဝင္ အယူဝါဒဆိုင္ရာ အမွန္တရား အားလံုးတို့၏ ေရွ့ေျပး ပထမ အမွန္ဆံုးတရား ျဖစ္သည္။
၃၈ ျဖာေသာမဂၤလာတရားေတာ္တြင္လည္း အျပစ္ကင္းေသာ သိပၸံ
အတတ္ပညာ
တို့ကိုတတ္ေျမာက္ျခင္းသည္လည္း မဂၤလာတစ္ပါးဟု အဆိုရွိပါသည္။ ဗုဒၶေခတ္ပညာေရး အဆင့္အတန္းနွင့္ နည္းစနစ္သည္ သမိုင္းေၾကာင္းကိုလိုက္ျပီး ျပည္သူမ်ား၏ ယဉ္ေက်းမႈနွင့္၊ ျပည္သူမ်ား၏ လိုအပ္ခ်က္အရ ခံယူက်င့္သံုးလိုက္နာခဲ့ၾကသည့္
ပညာေရးျဖစ္သည္။ ဗုဒၶဘာသာတြင္ ကိုယ္က်င့္တရားနွင့္ စံမ်ားရွိပါသည္။ ဗုဒၶဘာသာဝင္တို့၏ ပညာေရး စနစ္နွင့္ ဗုဒၶေခတ္မတိုင္မီ အိႏၵိယ ပညာေရးစနစ္တို႔သည္ ယဥ္ေက်းမႈအဆင့္အတန္းျမင့္မားသည့္ လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳးျဖစ္ေၾကာင္း သမိုင္းအေထာက္
အထားမ်ားျဖင့္ ျပဆိုနိုင္ခဲ့ေျကာင္း လည္းေတြ႔ရသည္။
တို့ကိုတတ္ေျမာက္ျခင္းသည္လည္း မဂၤလာတစ္ပါးဟု အဆိုရွိပါသည္။ ဗုဒၶေခတ္ပညာေရး အဆင့္အတန္းနွင့္ နည္းစနစ္သည္ သမိုင္းေၾကာင္းကိုလိုက္ျပီး ျပည္သူမ်ား၏ ယဉ္ေက်းမႈနွင့္၊ ျပည္သူမ်ား၏ လိုအပ္ခ်က္အရ ခံယူက်င့္သံုးလိုက္နာခဲ့ၾကသည့္
ပညာေရးျဖစ္သည္။ ဗုဒၶဘာသာတြင္ ကိုယ္က်င့္တရားနွင့္ စံမ်ားရွိပါသည္။ ဗုဒၶဘာသာဝင္တို့၏ ပညာေရး စနစ္နွင့္ ဗုဒၶေခတ္မတိုင္မီ အိႏၵိယ ပညာေရးစနစ္တို႔သည္ ယဥ္ေက်းမႈအဆင့္အတန္းျမင့္မားသည့္ လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳးျဖစ္ေၾကာင္း သမိုင္းအေထာက္
အထားမ်ားျဖင့္ ျပဆိုနိုင္ခဲ့ေျကာင္း လည္းေတြ႔ရသည္။
ဗုဒၶေခတ္ပညာေရးသည္ အားလံုးအတြက္ ပညာေရး သေဘာအသြင္ေဆာင္ျပီး
အခမဲ့သင္ၾကားခြင့္ရွိသည့္ ပညာေရးမ်ိဳးလည္းျဖစ္သည္။ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းနွင့္ သီလရွင္
စာသင္တိုက္တိုင္းလိုလိုတြင္ အခမဲ့စာသင္ၾကားခြင့္ ရၾကၿပီး ထိုေက်ာင္းမ်ားနွင့္
အနီးတစ္ဝိုက္တြင္ ေနထိုင္ျကသူတိုင္း ပညာသင္ျကားခြင့္ရၾကသည္။ ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရား
၏ ေဟာျကားခ်က္အရ ဘာသာဝင္တိုင္း အခြင့္ အလမ္းနွစ္သြယ္ ပြင့္လ်က္ရွိသည္။ တစ္လမ္းသည္ စာေပသင္ျကားျခင္းျဖင့္ ဘဝတြင္ ဦးေဆာင္ဦးရြက္ျပနိုင္ေစေရး၊ ဝိနည္းေတာ္နွင့္အညီ က်င့္ႀကံေနထိုင္နိုင္ေရး ျဖစ္ျပီး၊ အျခား နည္းတစ္နည္းမွာ တရားေတာ္နွင့္အညီ က်င့္ျကံေနထိုင္ျပီး စိတ္အဆင့္ဆင့္ျမင့္တက္ေစရန္ က်င့္ႀကံအားထုတ္
သည့္လမ္းျဖစ္သည္။ အခမဲ့ေက်ာင္းမ်ားကို ရြာတိုင္းလိုလိုတြင္ ဖြင့္လွစ္သင္ ၾကားေပးနိုင္
ျခင္းသည္ ဗုဒၶေခတ္၏ ထူးျခားခ်က္ျဖစ္သည္။ အကယ္၍ ဗုဒၶစာေပနွင့္ ယဥ္ေက်းမႈကို အဆင့္ျမင့္ျမင့္နွင့္ အထူးေလ့လာ လိုက္စားလိုပါကလည္း တကၠသိုလ္အဆင့္ အထိ ဗုဒၶစာေပ ကို တက္ေရာက္ေလ့လာ သင္ၾကားနိုင္ရန္ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းကို ဖြင့္လွစ္ထားနိုင္သည့္ အဆင့္တြင္ ရွိသည္။ နာလႏၵတကၠသိုလ္သည္ ဗုဒၶေခတ္တြင္ ထင္ရွားသည့္ ေက်ာင္းေတာ္ႀကီး တစ္ခုျဖစ္သည္။
၏ ေဟာျကားခ်က္အရ ဘာသာဝင္တိုင္း အခြင့္ အလမ္းနွစ္သြယ္ ပြင့္လ်က္ရွိသည္။ တစ္လမ္းသည္ စာေပသင္ျကားျခင္းျဖင့္ ဘဝတြင္ ဦးေဆာင္ဦးရြက္ျပနိုင္ေစေရး၊ ဝိနည္းေတာ္နွင့္အညီ က်င့္ႀကံေနထိုင္နိုင္ေရး ျဖစ္ျပီး၊ အျခား နည္းတစ္နည္းမွာ တရားေတာ္နွင့္အညီ က်င့္ျကံေနထိုင္ျပီး စိတ္အဆင့္ဆင့္ျမင့္တက္ေစရန္ က်င့္ႀကံအားထုတ္
သည့္လမ္းျဖစ္သည္။ အခမဲ့ေက်ာင္းမ်ားကို ရြာတိုင္းလိုလိုတြင္ ဖြင့္လွစ္သင္ ၾကားေပးနိုင္
ျခင္းသည္ ဗုဒၶေခတ္၏ ထူးျခားခ်က္ျဖစ္သည္။ အကယ္၍ ဗုဒၶစာေပနွင့္ ယဥ္ေက်းမႈကို အဆင့္ျမင့္ျမင့္နွင့္ အထူးေလ့လာ လိုက္စားလိုပါကလည္း တကၠသိုလ္အဆင့္ အထိ ဗုဒၶစာေပ ကို တက္ေရာက္ေလ့လာ သင္ၾကားနိုင္ရန္ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းကို ဖြင့္လွစ္ထားနိုင္သည့္ အဆင့္တြင္ ရွိသည္။ နာလႏၵတကၠသိုလ္သည္ ဗုဒၶေခတ္တြင္ ထင္ရွားသည့္ ေက်ာင္းေတာ္ႀကီး တစ္ခုျဖစ္သည္။
ဗုဒၶဘာသာတြင္ ကိုယ္က်င့္တရား (moral ethics of
Buddhism) နွင့္ စံ (quality standards) မ်ားရွိသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရားမိန္႔ၾကားခ်မွတ္ခဲ့ေသာ ေမတၱာ ဝါဒ+
မွန္ကန္ေသာယံုၾကည္မႈ+မွန္ကန္ေသာအသိတရား+မွန္ကန္ေသာေတြးေခၚေျမာ္ျမင္+ အမွန္တရား (real truth) + မွန္ကန္ေသာ က်င့္စဥ္တို႔သည္ မွန္ကန္ေသာျငိမ္းခ်မ္းေရးဝါဒ
အျဖစ္အေက်ာ္ျကားဆံုး လူသိအမ်ားဆံုးျဖစ္သည္။
လူသားတစ္ေယာက္ အေနျဖင့္ စိတ္နွလံုးျဖဴစင္ ရိုးသား
ေျဖာင့္မတ္သူ ျဖစ္လာေစရန္ ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရား၏ တရားဓမၼကို ကိုယ္တိုင္
ေလ့လာဆည္းပူးျပီး ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရား၏ တရားဓမၼ အတိုင္း တသက္တာလံုး အခ်ိန္မလပ္ က်င့္ႀကံအားထုတ္
သြားသင့္ပါသည္၊ လူသားတေယာက္ အေနျဖင့္ တာဝန္တရပ္ ျဖစ္သည့္ စားဝတ္ေနေရး အတြက္ သမၼာ
အာဇီဝ တည္းဟူေသာ မွန္ကန္ေသာ အသက္ေမြးမႈ ျပုနိုင္ရန္ ဝိဇၨာပညာနွင့္ေခတ္မွီ
သိပၸံပညာအတတ္ပညာရပ္ တို့ကိုလည္း ေလ့လာ သင္ယူ ျဖည့္ဆည္းသင့္ပါသည္။
ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟ၊ မာန၊ ဒိ႒ဌိ (မိစၦာ ဒိ႒ဌိ)၊ သကၠာယ ဒိဌိ၊ ဝိစိကိစၦာ၊ထိနမိဒၶ၊ဥဒၶစၥ ၊အဟိရိက၊အေနာတၱပၸ ကိေလသာ (၁၀) ပါး တို့ကိုေရွာင္ၾကဥ္ရပါမည္။ သာသနာ (၂၆၀၂) ခရီးစဥ္ သမိုင္းတေလွ်ာက္၌ ဗုဒၶသာ သနာေတာ္သည္ မွိန္ခဲ့တခါသာ ခ်ီတလွည့္ ျဖစ္ခဲ့ရ၏။ ငွက္ခါးျပန္သလို နိမ့္တံုျမင့္တံု ျကံုခဲ့ရသည္။ ေခတ္အဆက္ဆက္ အတြင္း ရန္သူ အျပင္ရန္သူတို့၏ တိုက္ခိုက္ထိုးနွက္ခ်က္မ်ားနွင့္ ရင္ဆိုင္ခဲ့ရသည္။
ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟ၊ မာန၊ ဒိ႒ဌိ (မိစၦာ ဒိ႒ဌိ)၊ သကၠာယ ဒိဌိ၊ ဝိစိကိစၦာ၊ထိနမိဒၶ၊ဥဒၶစၥ ၊အဟိရိက၊အေနာတၱပၸ ကိေလသာ (၁၀) ပါး တို့ကိုေရွာင္ၾကဥ္ရပါမည္။ သာသနာ (၂၆၀၂) ခရီးစဥ္ သမိုင္းတေလွ်ာက္၌ ဗုဒၶသာ သနာေတာ္သည္ မွိန္ခဲ့တခါသာ ခ်ီတလွည့္ ျဖစ္ခဲ့ရ၏။ ငွက္ခါးျပန္သလို နိမ့္တံုျမင့္တံု ျကံုခဲ့ရသည္။ ေခတ္အဆက္ဆက္ အတြင္း ရန္သူ အျပင္ရန္သူတို့၏ တိုက္ခိုက္ထိုးနွက္ခ်က္မ်ားနွင့္ ရင္ဆိုင္ခဲ့ရသည္။
အဖ်က္အဆီးမ်ားဖယ္ရွား ၍ အတားအဆီးမ်ား ကိုျဖတ္ေက်ာ္ခဲ့ရသည္။
သာသနာ ျပင္ပ အညတိတၱိယ တို့သည္ တခါတရံ ျပင္ပမွ ဝါဒခ်င္း ယွဥ္ၿပိဳင္တိုက္ခိုက္ခဲ့ၾက၍
တခါတရံ သာသနာ အတြင္း ဝင္ကာ ပူးသတ္ ခဲ့ၾကသည္။
ဗုဒၶ သာသနာေတာ္သည္ တခါတရံ သာသနာ့ဒါယကာ
ဘုရင္မင္းျမတ္တို့၏ ခ်ီးေျမွာက္ ေထာက္ပံမႉ ခံရ၍ တခါတရံ ဆန္က်င္ဘက္ ဘုရင္တို႔၏ ဖိနွိပ ညွဥ္းပမ္း မႈ ခံရသည္။ တခါတရံ လ်စ္လ်ဴ႐ႈျခင္း ခံခဲ့ရ၍ တခါတရံ ျပည္နွင္ဒဏ္ခတ္ျခင္းကို ခံခဲ့ရသည္။
တေခတ္ တခါက ဗုဒၶဘာသာ ကိုးကြယ္ပါမွ ေခတ္မီသည္ ဟုယူစခဲ့ၾကရာမွတဖန္
တေခတ္ေျပာင္းလာေသာအခါ ဗုဒၶဘာသာကို ေခတ္ေနာက္က်သည္ဟု ယူဆလာ
ၾကျပန္သည္။
ၾကျပန္သည္။
ဘုရင္ မင္းျမတ္ တို့၏ ဘြဲ႔တံဆိပ္ နာမကို ပါဠိ ဘာသာ ျဖင့္
ခံယူၾက၍ စကားေျပာရာ၌ ပင္ပါဠိ စကားလံုးမ်ားမ်ား ညွပ္ေျပာနိုင္မွ ဂုဏ္ရွိသည္ဟု
ယူဆခဲ့ျကရာမွ တခါတရံ အျခားေခတ္တခု၌ ပါဠိေဝါဟာရ ကို တတ္နိုင္သမွ် ေရွာင္ကြင္း ဖယ္
ထုတ္ရန္ ႀကိဳးပမ္း
ၾကျပန္သည္။ ဗုဒၶျမတ္စြာ၏ သာသနာေတာ္ သည္ တေခတ္တခါက အေနာက္သို့လားေသာ္ ဂနၶာရ တိုင္း ေခၚ ပါကစ္စတန္ျပည္၊ အာဖဂန္နစၥတန္ ျပည္၊ ခိုတန္ေခၚတာကစ္စတန္ျပည္ နွင့္ ေယာနကာေလာက ေခၚေသာ တူရကီ၊ ဂရိနိုင္ငံမ်ားအထိ ျပန္႔နွံ႔ထြန္းကားခဲ့သည္။
ၾကျပန္သည္။ ဗုဒၶျမတ္စြာ၏ သာသနာေတာ္ သည္ တေခတ္တခါက အေနာက္သို့လားေသာ္ ဂနၶာရ တိုင္း ေခၚ ပါကစ္စတန္ျပည္၊ အာဖဂန္နစၥတန္ ျပည္၊ ခိုတန္ေခၚတာကစ္စတန္ျပည္ နွင့္ ေယာနကာေလာက ေခၚေသာ တူရကီ၊ ဂရိနိုင္ငံမ်ားအထိ ျပန္႔နွံ႔ထြန္းကားခဲ့သည္။
ဂဂၤါျမစ္ မွ ေဗာ္ဂါျမစ္ သို႔တိုင္ေအာင္ သာသနာ
ေရာင္ဝါထြန္းကား ခဲ့ေပသည္။
ေျမာက္သို့လားေသာ္ ဆစ္ကင္းျပည္၊ ဘူတန္ျပည္၊ တိဗက္ျပည္၊ မြန္ဂိုးလီးယားနိုင္ငံ၊ တရုတ္ျပည္၊ ဆိုဗီရက္ရုရွားနိုင္ငံ ဆိုက္ေဗရီး ယား အထိ ျပန့္နွံ ခဲ့၍ ယခုတိုင္ဆက္လက္
တည္ရွိ ေနဆဲျဖစ္သည္။ အေရွ ႔သို႔ လားေသာ္ သုဝဏၰဒီပ (ေခၚ) အင္ဒိုနီးရွား နွင့္ သုဝဏၰဘုမိၼေခၚ ျမန္မာနိုင္ငံ၊ ထိုင္း၊ လာအို ကေမၻာဒီးယား၊ ဗီယက္နမ္၊ ကိုရီးယား၊ ဂ်ပန္အထိ ျပန္႔ႏွံ႔၍ ယခုထိ အခ်ိဳ ႔ႏိုင္ငံ၌သာ သာသနာတည္ရွိေနေလသည္။
ေျမာက္သို့လားေသာ္ ဆစ္ကင္းျပည္၊ ဘူတန္ျပည္၊ တိဗက္ျပည္၊ မြန္ဂိုးလီးယားနိုင္ငံ၊ တရုတ္ျပည္၊ ဆိုဗီရက္ရုရွားနိုင္ငံ ဆိုက္ေဗရီး ယား အထိ ျပန့္နွံ ခဲ့၍ ယခုတိုင္ဆက္လက္
တည္ရွိ ေနဆဲျဖစ္သည္။ အေရွ ႔သို႔ လားေသာ္ သုဝဏၰဒီပ (ေခၚ) အင္ဒိုနီးရွား နွင့္ သုဝဏၰဘုမိၼေခၚ ျမန္မာနိုင္ငံ၊ ထိုင္း၊ လာအို ကေမၻာဒီးယား၊ ဗီယက္နမ္၊ ကိုရီးယား၊ ဂ်ပန္အထိ ျပန္႔ႏွံ႔၍ ယခုထိ အခ်ိဳ ႔ႏိုင္ငံ၌သာ သာသနာတည္ရွိေနေလသည္။
TAGS:
Myoma Myint Kywe, Myoma Myint Kywe articles 2014, Karate Myint, Buddhism, Buddha BC 623, Buddha articles 2014, Buddhism booksie, Booksie Myoma Myint Kywe,
Myoma Myint Kywe, Myoma Myint Kywe articles 2014, Karate Myint, Buddhism, Buddha BC 623, Buddha articles 2014, Buddhism booksie, Booksie Myoma Myint Kywe,
ၿမိဳ
႔မ-ျမင့္ၾကြယ္
Metta 2014, About Metta 2014, Metta
articles 2014, Metta Is Essential (Metta ist wichtig), มิวม่า มิตร
จอย เมตตา Burmese Buddhism 2014, Burmese Buddhism articles, Theravada
Buddhism articles, Theravada Buddhism 2014, Theravada monks 2014, Metta
in Theravada Buddhism, Buddha and Metta, Metta meditation 2014 article,
What is metta in Buddhism, what is Buddhism 2014, Myint Kywe, Myint
Buddhism, Myoma Myint Kywe 2014, Articles of Myoma Myint Kywe, Buddha
was born in BC 623, Buddhist philosophy 2014, Buddhism logic, 